Οι πυραμίδες που σώζονται είναι περίπου πενήντα. Τόσο σε ό,τι αφορά στο ύψος όσο και σε ό,τι αφορά στη δομική κομψότητα του μνημείου, οι πυραμίδες είναι διαφορετικές. Μια θεωρία αμφισβητεί την ίδια τη χρονολόγηση της πυραμίδας. Διατυπώθηκε από τον Τσαρλς Πιάτσι Σμάιθ, τον αστρονόμο των ανακτόρων στη Σκοτία και ολοκληρώθηκε πρόσφατα από το Βέλγο Ρομπέρ Μποβάλ και τον Άγγλο Γκρέιαμ Χάνκοκ. Ήταν ο Μποβάλ, κυρίως, που προσπάθησε ν’ αναπαραστήσει στον υπολογιστή τη διάταξη των αστέρων μέσα στο χρόνο και ανακάλυψε μια εκπληκτική σύμπτωση. Το έτος 10500 π.Χ., η διάταξη των τριών πυραμίδων τής Γκίζας αντιστοιχεί στη θέση που είχαν τα τρία άστρα του Ωρίωνα, του αστερισμού που οι Αιγύπτιοι ταύτιζαν με τον Όσιρι, θεό της ανάστασης Άλλες δύο ενδείξεις αφορούν στη Σφίγγα, ο προσανατολισμός της οποίας, πάντα σύμφωνα με τους δύο συγγραφείς, ίσως καθορίστηκε έτσι ώστε να δείχνει την ανατολή του ήλιου στο ζώδιο του Λέοντα (ζώο που αναπαριστά η Σφίγγα). Αν αληθεύει αυτή η υπόθεση, μόνο σε μια περίοδο θα μπορούσε να συμβεί αυτό: στα 10500 π.Χ. Κι ακόμα, η Σφίγγα παρουσιάζει ίχνη διάβρωσης που οφείλονται στο νερό Για την επίσημη αιγυπτιολογία αιτία ήταν η άνοδος της στάθμης του νερού. Για τους Μποβάλ και Χάνκοκ οφείλεται σε χειμαρρώδεις βροχές που, σύμφωνα με την κλιματολογική αναπαράστασή τους στο χρόνο, θα μπορούσαν να συμβούν μόνο στο περίφημο 10500 π.Χ.
Υπάρχει υπογραφή
Στην πραγματικότητα, αυτή η υπόθεση δεν αντέχει σ’ έναν πιο προσεκτικό έλεγχο. Είναι δύσκολο να υποστηριχθεί γιατί όχι μία αλλά πολλές ενδείξεις συνηγορούν στο ότι η πυραμίδα κατασκευάστηκε στη διάρκεια της βασιλείας του Χέοπα. Πρώτα πρώτα, στον εσωτερικό θάλαμο υπάρχει μια επιγραφή με το όνομα του φαραώ. Ύστερα, μια σειρά από ντοκουμέντα, όπως ο κατάλογος των βασιλέων του Μανετόνα του 3ου αιώνα π.Χ., η πέτρα τού Παλέρμο του 2400 π.Χ., ο κατάλογος των βασιλέων του Νέου Βασιλείου του 1500 π.Χ. κ.λπ., επιβεβαιώνουν την περίοδο της βασιλείας του Χέοπα. Όλες οι επιγραφές είναι γραμμένες με ιερατική γραφή και όχι με ιερογλυφικά. Επειδή λοιπόν η ιερατική γραφή των αιγυπτιακών επιγραφών αλλάζει ύφος με τους αιώνες, είναι εύκολο να τις χρονολογήσουμε στην 4η δυναστεία, δηλαδή εκείνη του Χέοπα, το 2500 π.Χ.
Η κατασκευή της διήρκεσε περίπου τριάντα χρόνια. Επιλέχθηκε ο ιδανικός χώρος: ο τελευταίος πετρώδης όγκος της λυβικής πεδιάδας, πριν από το δέλτα του Νείλου στην πεδιάδα της Γκίζας. Οι ιερείς-αστρονόμοι προσανατόλισαν το μνημείο προς την ιερή πόλη Κεμ (Ληθόπολη), που προστατευόταν από το θεό Χόρους. Για να το επιτύχουν, οι αστρονόμοι έπρεπε να καθορίσουν το Βορρά. Το κατόρθωσαν με εκπληκτική ακρίβεια, με προσέγγιση 2´´ και με όργανα προσκοπικά. Όπως το "μέρκχετ" , μια ράβδο με σχισμή στην κορυφή, μέσα από την οποία παρατηρούσαν την κίνηση των άστρων, μια άλλη ράβδο με νήμα της στάθμης που έδειχνε αν κρατούσαν ευθεία την πρώτη, κι ένα επίπεδο αναφοράς πάνω στο έδαφος, που έδειχνε τις 360 μοίρες.
Ένας επιθεωρητής για κάθε πλευρά
Το εργοτάξιο είχε μια πολύπλοκη οργάνωση που, ξεκινώντας από τον "αρχηγό" όλων των έργων του βασιλιά, έφτανε στους τέσσερις επιθεωρητές των πλευρών της βάσης της πυραμίδας και στους αρχιτέκτονες, στους γραφιάδες, στους επιστάτες των συνεργείων, στους εξειδικευμένους εργάτες (ξυλουργούς, τεχνίτες, λαξευτές, κ.λπ.) και στους κοινούς εργάτες (οι οποίοι σπάνια ξεπερνούσαν τα 35 χρόνια ζωής και μετέφεραν ογκόλιθους βάρους τριών τόνων). Οι ογκόλιθοι που χρησιμοποιήθηκαν στην Γκίζα ήταν δύο τύπων: ένας γκρίζος και ακατέργαστος για θεμέλια και δομικά γεμίσματα, κι ένας λευκός και συμπαγής για τις επενδύσεις. Ενώ ο τελευταίος τύπος έφτανε με πλοία από μακρινά λατομεία, ο πρώτος προερχόταν από τα λατομεία που βρίσκονταν γύρω από το βράχο, ο οποίος θα έπαιρνε τελικά τη μορφή της Σφίγγας. Η εργασία στα λατομεία της Γκίζας διευκολύνθηκε από τα εδαφολογικά χαρακτηριστικά - στρώματα βράχου ήταν χωρισμένα από αργιλώδη στρώματα πάχους 1-20 εκατοστών. Οι εργάτες έσκαβαν στις πλευρές τής βραχώδους πλάκας με σφυριά από σκληρή μυτερή πέτρα, ένα τετράγωνο σχήμα ώσπου να βρουν το αργιλώδες στρώμα. Τότε αρκούσε ένας μοχλός για να το αποκολλήσουν.
Κεκλιμένα επίπεδα, έλκηθρα, σκοινιά
Πώς μεταφέρθηκαν οι ογκόλιθοι στο ύψος των 146,594 μέτρων της πυραμίδας του Χέοπα. Μερικές υποθέσεις βασίζονται στη χρήση διαφόρων ειδών μηχανών. Άλλες, επικεντρώσουν την προσοχή τους στις ράμπες, χάρη στις οποίες οι εργάτες μετέφεραν τους ογκόλιθους. Στην πρώτη περίπτωση οι θεωρίες στηρίχτηκαν στη χρήση μηχανών για τις οποίες δεν υπάρχει καμιά μαρτυρία. Στη δεύτερη, αντίθετα, οι ειδικοί έλαβαν υπόψη τους τις τεχνικές που ήταν σίγουρα γνωστές στους αρχαίους Αιγυπτίους: κεκλιμένα επίπεδα, έλκηθρα, σκοινιά και... μπράτσα. Ο πρώτος που προσπάθησε να εξηγήσει το πώς κατασκευάστηκαν οι πυραμίδες ήταν ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος, το 480 π.Χ. Και ήταν ο πρώτος που μίλησε για ένα είδος μηχανής: την ανυψωτική αιώρα, ένα είδος ζυγού με ξύλινο ημικυλινδρικό αναφορέα. Άλλοι, πάλι, μίλησαν για ανελκυστήρες με βίντζι ή άλλο κατάλληλο εξοπλισμό. Όμως σήμερα οι μελετητές αποκλείουν ότι εκείνη την εποχή υπήρχαν βίντζια, τροχαλίες, βαρούλκα ή μεταλλικοί γάντζοι
Ίσια, ζιγκ-ζαγκ, σπειροειδώς
Οι πιο αποδεκτές υποθέσεις για τον τύπο τής ράμπας που χρησιμοποιήθηκε στην τοποθέτηση των ογκόλιθων της πυραμίδας είναι τρεις. Η πρώτη θεωρεί τη ράμπα ως ένα επικλινές επίπεδο από τη βάση ως την κορυφή, η δεύτερη θέλει μία ή περισσότερες ράμπες για κάθε πλευρά τής πυραμίδας, και η τρίτη αναφέρεται σε μια σπειροειδή ράμπα. Σύμφωνα με τους περισσότερους αρχαιολόγους, για τις πενήντα περίπου πυραμίδες και τους μεγάλους ναούς που κατασκευάστηκαν στην αρχαία Αίγυπτο χρησιμοποιήθηκαν και οι τρεις τεχνικές μαζί. Όμως, για την πυραμίδα του Χέοπα η υπόθεση της ευθείας ράμπας δε μοιάζει εφικτή. Το αναγκαίο μήκος της, για να φτάσει ως την κορυφή, θα κυμαινόταν ανάμεσα στα 1,5 και 3,5 χιλιόμετρα. Και οι διάδρομοι, πλάτους από 8 έως και 15 μέτρα, θα ήταν πολύ στενοί για να μπορούν να περάσουν οι ομάδες των εργατών που έσερναν τους ογκόλιθους -τουλάχιστον 80 εργάτες για κάθε ογκόλιθο. Ο αιγυπτιολόγος Ούβο Χόλσερ διατύπωσε μια άλλη υπόθεση: μια σειρά από ράμπες ζιγκ-ζαγκ κατά μήκος τής μιας πλευράς τής πυραμίδας. Το κύριο πρόβλημα σ’ αυτή την περίπτωση είναι οι στροφές. Πώς θα μπορούσαν να στρίψουν ογδόντα εργάτες που σέρνουν έναν ογκόλιθο τριών τόνων; Η τελευταία πρόταση είναι του Ζάκι Χαβάς, διευθυντή της Γκίζας, που βασίζεται σε πρόσφατες ανακαλύψεις και είναι επεξεργασία μιας προηγούμενης θεωρίας: μια σειρά από 16 ράμπες οι οποίες, σε ελικοειδή διάταξη, φτάνουν σε ύψος 120 μέτρων. Σ’ αυτό το σημείο υπήρχε ένα πλάτωμα όπου έφτανε το απαραίτητο υλικό για την περάτωση της πυραμίδας, ακόμα και το Πυραμίδιον, το καπέλο της πυραμίδας -στην πυραμίδα του Χέοπα ζύγιζε εφτά τόνους. Είναι δυνατόν; Πρόκειται για πολύ δύσκολο έργο, όμως το εν λόγω σύστημα μοιάζει αποτελεσματικό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου